teksten over kunst
De Pont museum - WeerZien
In 2017 vierde museum De Pont in Tilburg zijn 25-jarig jubileum. In de expositie WeerZien werden werken uit de collectie samen getoond met schilderijen en sculpturen die voor eerdere tentoonstellingen eenmalig in het museum te zien waren geweest. Met ruim 80.000 bezoekers was WeerZien de best bezochte tentoonstelling in de geschiedenis van het museum.
De zaalteksten dienden niet alleen als toelichting op de individuele werken, maar vertelden ook het verhaal van het museum en de opbouw van de collectie.
Rob Birza: I hate Brancusi / Marlene Dumas: Het kwaad is banaal (afbeelding)/ Marlene Dumas: Genetiese heimwee / Marc Mulders: Corpussen op ateliervloer
Deze vier schilderijen zijn de eerste kunstwerken die ooit over de drempel van dit gebouw naar binnen kwamen. Ze vormen een eerste, bepalende stap op weg naar wat toen nog Museum De Pont moest gaan worden. Lang voor de opening van het museum, toen er nog geen collectie was en de verbouwing van de voormalige wolspinnerij nog in volle gang was, liet directeur Hendrik Driessen deze vier schilderijen komen. Het Van Abbemuseum, waar hij eerder gewerkt had, leende hem twee doeken van Marlene Dumas, de bevriende jonge kunstenaars Marc Mulders en Rob Birza vertrouwden hun werk zelf aan hem toe. Driessen hing ze op, en keek. Hij keek naar hoe de ruimte kon werken, hoe het licht inviel, welke tint wit de wanden moesten krijgen. De 'proefopstelling' zegt veel over de ambitie die Driessen vanaf het begin met het museum heeft gehad. Alle drie de kunstenaars behoren tot het beste dat de hedendaagse schilderkunst te bieden heeft, en zijn vaste waarden geworden binnen de collectie. Nooit eerder is deze 'proefopstelling', de kiem van het museum, voor het publiek te zien geweest.
Anish Kapoor – Descent into Limbo / Untitled
Met Anish Kapoor heeft De Pont een bijzondere band. Voor de openingstentoonstelling in 1992 realiseerde Kapoor de eerste twee in situ-werken voor het museum: Untitled en Descent into Limbo. Hier draait het om lang en intens kijken, om de kracht van licht en duisternis, om de wonderlijke werking van puur pigment. Het intensiveren én op losse schroeven zetten van de waarneming heeft Kapoor in de afgelopen decennia in zijn werk diepgaand onderzocht.
De band tussen De Pont en Anish Kapoor is altijd hecht gebleven. In 1995 en 2012 wijdde het museum solo-exposities aan zijn werk, en door de jaren heen werden 16 werken verworven, geschonken door de kunstenaar of in langdurig bruikleen gegeven door particuliere verzamelaars. Hoogtepunt was de aankoop van Vertigo in 2008, de spiegelende, licht gekromde en duizelingwekkende sculptuur die direct tot de pijlers van de collectie behoorde.
De langdurige en zorgvuldig opgebouwde relatie met Anish Kapoor wordt bekroond door de sculptuur die ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van De Pont is geplaatst op het voorplein.
Berlinde de Bruyckere - Wezen
Een kind dat het koud heeft, sla je een deken om. Een deken beschermt je, je kan er in wegkruipen. Maar in dit beeld is de behaaglijkheid ver te zoeken. De bleke, vervormde benen op een houten plankje steken onder een sleetse deken uit, die niet beschermt, maar verstikt. Er wordt een lichaam gesuggereerd, maar is het er wel? De deken, een motief dat De Bruyckere vaak gebruikt heeft, roept associaties op met ontheemde mensen, voor wie een deken vaak de enige, schamele bescherming vormt. In het werk van Berlinde de Bruyckere komt het kwetsbare van het lichaam en de naaktheid van de huid telkens terug. Haar intense verbeelding van een wanhopige strijd om te leven ontroert, stoot af en wekt mededogen.
In 2000 introduceerde De Pont het werk van Berlinde de Bruyckere bij een breed publiek in Nederland. In 2004 en 2012 exposeerde ze opnieuw. In haar laatste tentoonstelling plaatste ze haar werk in dialoog met de schilderijen en tekeningen van Philip Vandenberg. Twee monumentale glazen kasten met verwrongen menselijke figuren erin, getiteld Eén, vormen een zwaartepunt in de collectie van De Pont.